Duygularımızın, özellikle yeme davranışımız üzerinde güçlü bir etkisi vardır. Örneğin, çikolata gibi bazı yiyecekler serotonin salgılatır, yeme dürtümüzü artırır ve bizi mutlu hissettirir. Aynı şekilde, stres altında olduğumuzda veya mutlu olduğumuzda, yeme alışkanlıklarımızda değişiklikler gözlemleriz. Bu gibi durumlarda yiyecekleri duygusal bir tepki olarak tüketiriz. Bu tür davranışlar duygusal yeme davranışının birer örneğidir.
Aşık olduğumuzda ya da stres altında olduğumuzda iştahta kaybolma yaşayabileceğimiz gibi, çok keyifli olduğumuzda yeme davranışımızda artış da gözlemleyebiliriz. Nitekim bazı yiyecekler bizde belli duyguların oluşmasına sebep olur. Fakat yiyecekleri duygularımızı düzenlemek için kullandığımızda duygusal yeme yapıyoruz demektir.
Duygusal yemede genellikle sevdiğimiz bir yiyeceği tüketiriz. Bu yolla beynimizde dopamin salınımı gerçekleşir. Dopamin, mutluluk hissini tetikler ve beynimiz bu yiyeceği bir ödül olarak kaydeder. Sonrasında, stres altında veya mutsuz olduğumuzda beynimiz bize bu yiyeceğin bizi mutlu ettiğini hatırlatır. Bu nedenle bu yiyeceği tekrar tüketmek isteriz.
Bununla birlikte, fizyolojik açlığımızı giderdiğimizde de yemek yeme isteğimizi tanımlayan duygusal yeme durumu oluşur. Dolayısıyla bu her zaman muhakkak önlenmesi gereken bir durum değildir. Ne var ki duygusal yemenin yeme bozukluklarına (örneğin tıkınırcasına yeme) dönüşmesi veya obeziteye sebep olması olasıdır. Bu gibi durumlarda yeme bozukluğu tedavisi gerekir. Özellikle çözüm odaklı terapi hızlı sonuçlara ulaşmak için daha faydalıdır.
Bu bakımdan, duygusal yemenin olumsuz etkilere yol açtığını unutmamak gerekir. Özellikle aşırı yeme veya yeme bozuklukları gibi durumlarda, duygusal yeme ciddi sorunlara yol açar. Bu nedenle, duygusal yemeyi kontrol altında tutmak önemlidir.
Duygusal Yeme Davranışını Önlemek veya Azaltmak İçin İpuçları
Gerçek Açlık ile Duygusal Açlık Arasındaki Farkı Anlamak:
Fizyolojik açlık belirtilerine dikkat ederek gerçekten aç olup olmadığımızı belirleyebiliriz. Ani bir yeme isteği duyduğumuzda bu psikolojik bir tepki olabilir. Bu nedenle bu duyguyu gerçek açlıkla karıştırmamak gerekir. Oysa mide gurultusu, halsizlik, midede boşluk hissi, baş dönmesi, baş ağrısı gibi belirtiler bize fizyolojik olarak aç olduğumuzu ve yemek yememiz gerektiğini söyler.
Yeme Alışkanlıklarını Takip Etmek:
Hangi zamanlarda ve ne sıklıkta yemek yediğimizi takip etmek, duygusal yeme davranışını tanımamıza yardımcı olur. Düzenli öğünler ve sağlıklı atıştırmalıklar belirlemek, duygusal yemeyi minimalize eder. Yemek yememizin üstünden 1 saat geçtiyse ve bir şeyler yeme ihtiyacı hissediyorsak bu muhtemelen psikolojik bir açlıktır.
Dikkatli ve Bilinçli Yemek Seçimleri Yapmak:
Yiyecek seçimlerimizi bilinçli şekilde yapmak, duygusal yeme ataklarını kontrol altında tutmamıza yardımcı olur. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı oluşturmak, duygusal yemeyi kontrol etmeye katkı sağlar. Yemekle elde ettiğimiz mutluluğun anlık ve geçici bir mutluluk olduğunu unutmamalıyız. Ne yediğinin ve ne kadar yediğinin farkına varmak duygusal yemenin önüne geçebilir.
Kendimizi Meşgul Etmek:
Açlık hissi zirve noktasına ulaştıktan sonra kendini hissettirmeyi bırakır. Bu nedenle, karnımız çok açken yatıp 8 saat sonra bile kalktığımızda kendimizi tok hissederiz. Fizyolojik olarak aç olmadığımızdan eminsek psikolojik açlığımızı unutana kadar kendimizi farklı şeylerle oyalayabiliriz.
Alternatif Stres Yönetimi Yöntemleri Uygulamak:
Stres altında olduğumuzda, yeme davranışımızı kontrol etmek zordur. Ancak, stresle başa çıkmak için alternatif yöntemler bulmak, duygusal yemeyi önlemeye katkı sağlar. Örneğin meditasyon, nefes egzersizleri, yoga gibi aktiviteler stresle başa çıkmamıza yardımcı olur.
Duygusal yemeyi kontrol altına almak, genel sağlık ve iyilik halimiz için önemlidir. Bu nedenle, yukarıdaki ipuçlarını uygulayarak duygusal yemeyi azaltmaya çalışmalısınız. İhtiyaç duyduğunuz durumlarda ise bizimle iletişime geçerek online terapi hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
